Tegen isoleercellen en tegen dwang
in de Geestelijke Gezondheidszorg.

Opsluiting is geen zorg.
Zorg is aandacht.
 

Wij zijn tegen alle vormen van dwang in de zorg:  tegen isoleercellen, tegen gedwongen medicijnen,
tegen fixatie (vastbinden) , tegen visitatie (gedwongen onderzoek van lichaamsholten) en tegen andere
dwang en vrijheidsbeperking in de zorg (gedwongen opname, verplichte kamerprogramma’s, etc.).

Wij weten waar we het over hebben uit eigen ervaringen.

Isoleercellen en dwang worden nóg steeds gebruikt in de geestelijke gezondheidszorg (zelfs bij jongeren!)
hoewel er geen wetenschappelijke basis voor is. Dwang is een restant uit het verleden.

Dwang mag geen zorg genoemd worden. Dwang geeft een trauma erbij, en dat helpt natuurlijk niet.

Bovendien is het een schending van de mensenrechten. Zo mogen mensen elkaar niet behandelen.

Dwang maakt alles alleen maar erger. Zorg hoort te helpen!

Dwangmaatregelen in de zorg (zoals opsluiten, vastbinden en dwangmedicatie) worden toegepast
wegens “gevaarlijke situaties – voortkomend uit een psychiatrische stoornis”.

Maar dwang is geen zorg

"Een gevaar voor zichzelf" wordt vaak gebruikt als degene een einde aan zijn leven wil maken.
Op zo'n moment heeft de persoon echter geen enkele baat bij eenzame opsluiting, dwangmedicatie
en andere ongewenste interventies. Het lijkt dan alsof er geen hulp of begrip bestaat (alleen
oppervlakkige symptoombestrijding en dwang). Er is dan geen laatste strohalm meer. Dat werkt
dus averechts. Dwang in de zorg zorgt voor volledige hopeloosheid, en dat kan desastreuze gevolgen
hebben. Men kan beter aandacht geven aan de persoon, en zorgen dat degene zich beter gaat
voelen.

"Een gevaar voor de omgeving" wordt vaak gebruikt bij "flippen" en allerlei soorten “gedrags-
problemen”. Ook in zo’n situatie kan men beter iets constructiefs doen (en vooral niet nog meer
trauma’s geven).  En in plaats van het hardhandig verbieden en onderdrukken van gedrag, kan men 
beter de oorzaak zoeken en verhelpen. Dat is immers juist het verschil tussen zorg en straf!

Zorg gaat over het bevorderen van welzijn, maar dwang vermindert welzijn.

Dwangtoepassing ondermijnt vertrouwen en contact, en dat maakt verdere hulpverlening 
onmogelijk. Als het contact niet goed is, kun je namelijk niet over problemen praten.
Door dwang ontstaan er dus “tijdbommetjes” die steeds onder druk staan en geen kant
op kunnen. Daar is niemand mee geholpen!

Dwang in de zorg is straf voor problemen.

Dat is niet rechtvaardig en hoort niet in Nederland.

                       Zorg hoort deuren te openen, in plaats van ze te sluiten

Gedwongen behandelingen worden verhuld als zogenaamde “zorgzame oplossing voor gevaarlijke
situaties”, hoewel dit volstrekt niet de praktijk is. Dwang is niet zorgzaam maar inhumaan, en het is
ook geen echte oplossing.

Dwang werkt averechts!

Dwang veroorzaakt trauma’s en ontneemt de hoop op begrip en steun. Dat leidt tot nog meer
machteloosheid, wanhoop, angst, strijd, afstand, en dus minder welzijn, meer problemen en
meer onveiligheid.  Dwang toepassen is dus schadelijk en gevaarlijk voor de volksgezondheid!

Dwang maakt echte hulpverlening onmogelijk.

De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) zou juist aandacht moeten hebben voor gevoel, en de mens
achter het gedrag, maar dwang maakt een goed contact onmogelijk, en dan is echte hulpverlening
dus onmogelijk.

Waarom is er in de GGZ geen tijd en aandacht voor de mens achter het gedrag?  

Hoe kan het dat mensen nog steeds zo slecht behandeld worden in Nederland?

Dwang in de zorg is ontoelaatbaar!

                                   Er is blijkbaar geen tijd voor goede zorg. Wat is een leven waard?

Dwang is een zorg-tekort

Dwang wordt gebruikt in plaats van aandacht, omdat er een zorg-tekort is. Er is blijkbaar
geen tijd om mensen te helpen, en daarom worden dwangmaatregelen toegepast in plaats van een
echte oplossing. En dat laat men zomaar toe!

Dwang is verwaarlozing

Dwangmaatregelen zijn pijnlijke restanten uit het verleden van de psychiatrie, en het gebruik is
niet wetenschappelijk onderbouwd (niet evidence-based). Er is helaas nooit voldoende
geinvesteerd in de GGZ om deze primitieve, barbaarse praktijken uit te bannen.

Mensen hebben recht op goede zorg

Dwang is absoluut geen goede zorg.

Dit kan zo niet langer!

                       Menswaardige zorg is mogelijk!  Ook in crisis-situaties.

Dwang afschaffen is niet hetzelfde als mensen aan hun lot overlaten en niks doen.

Er is geen universele oplossing voor gevaarlijk gedrag voortkomend uit psychische problemen.
Wat iemand nodig heeft, is persoonlijk, maar menswaardige zorg is mogelijk, ook in crisissituaties.

Geweld en machtsvertoon zijn nooit een oplossing
Met een positieve benadering bereik je veel meer

Zoek naar een echte oplossing

Elke reactie heeft een oorzaak. Gedrag en gevoelens hebben geen medische oorzaak, maar komen
voort uit meerdere redenen, oorzaken, gevoelens, functies en bedoelingen, in relatie met de omgeving.

Gevaarlijk gedrag komt voort uit gevoelens van onmacht, paniek, angst, opvattingen, boosheid enz.
Gevaarlijk gedrag is een sociaal probleem, geen medisch probleem.

Wat iemand nodig heeft is persoonlijk.

Er is persoonlijke aandacht nodig voor de mens achter het gedrag.

Echte, goede zorg helpt de client -  en dat is een echte oplossing. Persoonlijk welzijn en
gemoedsrust kunnen gestimuleerd worden - voor iedereen op een persoonlijke manier.

Door de client te ondersteunen, kan de noodsituatie bij de bron worden opgelost.      

“Ik voel me eindelijk begrepen. Dat geeft echt rust”

Problemen voorkomen is beter dan ‘genezen’.

Psychiatrische problemen komen niet uit de lucht vallen, maar ontwikkelen zich onder invloed van
sociale en persoonlijke factoren, wat kan uitmonden in een crisis (een noodsituatie).Er gaat dus van
alles vooraf aan een crisis, en dat geeft de mogelijkheid om in een eerder stadium goede zorg te
verlenen, en crisis-situaties te voorkomen.

Crisis-situaties en dwang kunnen voorkomen worden door de client meer te ondersteunen
als mens, vooral in een vroeg stadium van problemen.

                                   Iemand de rug toe keren, is geen zorg

Stop niet met communiceren!

Uitgesloten worden van communicatie is vreselijk.

Dan praat er niemand meer met je, of ze nemen je niet serieus. Dat is een van de meest
fundamentele mensenrechten-schendingen. Ieder mens heeft een stem, en ieder mens telt
mee, zeker als het om zijn/haar eigen leven gaat.

Hulp is: uitsluiting tegengaan

Een psychiatrisch ziektebeeld, verstandelijke beperking of enige andere beperking is geen reden om
mensen uit te sluiten van communicatie, beslissingen en regie over het eigen leven. De zorg is juist
bedoeld om de uitsluiting van deze kwetsbare groepen tegen te gaan, en het samen-leven te bevorderen,
door de client in een betere positie te helpen. Hulp hoort de stem van de client te versterken.

 “Wilsonbekwaam” en “oordeelsonbekwaam”  bestaat niet   (alleen bij coma-patienten)

Mensen geven op allerlei manieren aan wat ze zelf wel of niet willen.

Het gaat om de kunst van het luisteren, begrijpen en kansen vinden.

Contact kan WEL

Ook tijdens psychoses, depressies, woede-aanvallen, paniek, zelfmoordpogingen enz.  is
communicatie mogelijk. De persoon is immers een mens, met gevoel, opvattingen, wensen, angsten
enz. Ook mensen met een diagnose hebben gevoel, en kunnen gekwetst worden, pijn voelen, huilen en
lachen, en ook gelukkig worden. Oprecht contact draagt doorgaans bij aan herstel.

Contact vraagt om een persoonlijke klik

Contact en vertrouwen zijn persoonlijk, en kunnen niet afgedwongen worden. Contact en vertrouwen
hangen af van de persoon. Het meeste contact en vertrouwen zit in de eigen kring. 

Contact is de basis van het leven.  

Zonder contact kan je elkaar niet begrijpen, en niet goed samen leven.  Contact is het begin van gezamenlijkheid, rust, erkenning, vertrouwen, gelijkwaardigheid, kansen, welzijn, liefde, vrede, echte
veiligheid, echte zorg enz.  Kortom, contact is de basis in het leven.

Contact, waardigheid, respect, vertrouwen en ondersteuning dragen bij aan herstel en welzijn.

Onderschat nooit de kracht van een positieve benadering.

Echte zorg is mogelijk.

Laat clienten niet creperen ! Kom in verzet!

Zorg voor echte zorg!

Echte zorg gaat over kansen en welzijn – en niet over vrijheidsbeperking, macht en dwang.

Echte zorg vermindert leed en onmacht, en maakt het leven van de client juist aangenamer.

Dwang moet verdwijnen uit de zorg, en dat KAN. Menselijke zorg is mogelijk.

Geef om clienten.  Doe niet langer mee aan dwangtoepassing.
Kom in verzet!  De zorg kan en moet veel beter!

Er moet geinvesteerd worden in echte, goede zorg.

De verwaarlozing van de GGZ moet stoppen.

Er is meer tijd, aandacht en menskracht nodig om echte zorg te verlenen.

Meer preventie en menswaardige zorg in complexe situaties.

Het afschaffen van dwang vormt een kwaliteitsimpuls voor de zorg-sector.

Er is een mooie toekomst mogelijk voor iedereen!

Kom in actie voor betere zorg!

Een wereld zonder dwang in de zorg  

Het is 2013

Het moet nu anders  -  Dwang in de zorg mag niet meer

Dwang in de zorg is officieel opgenomen bij de VN als
 een schending van de mensenrechten.

Iedereen heeft recht op keuzevrijheid.

Dwang in de zorg is vanaf nu illegaal
en moet onmiddellijk afgeschaft worden.

(UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities, CRPD)

Soms is er een extra mensenrechten-verdrag nodig om de rechten van kwetsbare groepen te
promoten en te beschermen (zoals de rechten van het Kind, het verdrag tegen Discriminatie, het
verdrag tegen Discriminatie van Vrouwen,  enz.)

Sinds 2008 is er een VN-verdrag voor de rechten van personen met beperkingen (CRPD)

Dit verdrag geldt voor alle mensen - inclusief alle soorten beperkingen, ziektebeelden, 
diagnoses, handicaps enz. De mensenrechten gelden dus ook voor mensen met psychiatrische
problemen en verstandelijke beperkingen.

Het CRPD onderstreept dat de bestaande mensenrechten ook voor clienten gelden.

Nederland zal het CRPD in 2015 ratificeren, zodat de rechten uit het Verdrag ook wettelijk
worden in Nederland. Tot die tijd geldt er in Nederland een inspanningsverplichting om het
CRPD te respecteren, want Nederland heeft al wel een intentieverklaring getekend.

Er zal dus veel veranderen!

Klik hier voor het VN-Verdrag voor de rechten van personen met beperkingen (CRPD)

Clienten zijn volwaardige burgers!

Ieder mens heeft recht op de mensenrechten, waaronder:

Een leven in vrijheid.
Een respectvolle bejegening en integriteit van lichaam en geest.
Zelfbeschikking en vrijheid van geloof, overtuiging en meningsuiting.
Leven en gelijke kansen in de samenleving, inclusief recht op steun.
Vrije zorgkeuze, en het recht om zorg te weigeren.
Bescherming tegen wreedheden, mishandeling en verwaarlozing.

Deze universele mensenrechten gelden ook voor mensen met psychische problemen of
een verstandelijke beperking.

Dwang onder de noemer ‘zorg’ mag niet meer

Dwang is marteling en mishandeling!

Dit staat onder andere in het mensenrechten-rapport “Torture in Health Care” – maart 2013,
geschreven door  de VN-special Rapporteur on Torture (J Mendez).

Wij zijn het hiermee eens, en we voelen ons enorm gesteund door deze nieuwe
ontwikkelingen op het gebied van de mensenrechten.

Eindelijk echte erkenning:  Een recht op zorg is heel wat anders dan dwang.

Dwang in de zorg is schending van de mensenrechten.

Actiegroep Tekeer tegen de isoleer! / Stichting Mind Rights werkt ook actief mee aan
de verdere ontwikkeling van deze nieuwe normen (via WNUSP en ENUSP) en werkt ook
mee aan de invoering van deze mensenrechten-standaarden in Nederland.

Meer juridische informatie over wat het CRPD betekent in Nederland, zie:

Artikel GGZ en Recht 2012/112  (PDF) 

met daarin een juridische uitleg over het VN-verdrag CRPD

Het kan anders!  En het moet anders!

Kritiek op de wet BOPZ

Sinds 2008 nemen wij deel aan de consultatie van de wetswijziging van de wet BOPZ
(Wet Bijzondere Opnames in Psychiatrische Ziekenhuizen).

Wij zijn tegen dwang en vinden dat de hele wet anders moet.

Geen dwang, maar zorg

Helaas gaat ook het nieuwe wetsvoorstel Verplichte GGZ enkel over dwang en weer niet over
het verlenen van zorg. In allerlei Manifesten en Artikelen hebben wij onze kritieken uiteengezet
(zie Docu en Info), en aangegeven dat een wet voor het hanteren van GGZ-crisisituaties moet gaan
over zorg-verlenen, en niet: dwang-toepassen.

Helaas werden onze kritieken op het wetsvoorstel niet echt opgepikt.

Maar omdat wij toch willen aantonen dat het echt anders kan – zonder dwang -  zijn wij zelf
een alternatief uit gaan werken, en dat noemen we: “Het Eindhovens Model”. 

Eigen Kracht-conferenties om zelf te bepalen wat helpt

Eindhovens Model;
Eigen Kracht conferenties om gedwongen GGZ te voorkomen

Het Eindhovens Model werkt als volgt:

In crisissituaties wordt een Eigen Kracht-conferentie (www.eigen-kracht.nl) ingezet in plaats
van een BOPZ-procedure. De focus ligt dan niet op vrijheidsbeperkende maatregelen, maar juist
op het ondersteunen van de regie van de client.

Wat is een Eigen Kracht-conferentie

Je gaat overleggen in je eigen kring om je eigen plan te maken, samen met je vrienden,
familie, vertrouwenspersonen enz. Hierbij krijg je steun van een Eigen Kracht-coordinator.

Samen maak je een plan zodat het weer goed gaat.

Overleggen in je eigen kring

Via de Eigen Kracht-conferentie worden naastbetrokkenen uitgenodigd om actief mee te
zoeken naar een mogelijke oplossing. Binnen je eigen kring van naastbetrokkenen bestaat
verbondenheid, en door goede communicatie kunnen er oplossingen op maat worden gevonden,
waarmee iedereen het eens is. Uit je eigen netwerk kunnen hele goeie ideeen komen die echt bij je
passen, en waar je wat aan hebt. Je naasten snappen je reacties vaak heel goed, en kunnen je helpen
om uit te vinden wat belangrijk is en wat er mogelijk is. Ook kan het heel goed zijn om dingen uit te
spreken. Je naasten kennen je, en ze zijn er voor je. Ze denken met je mee: dat geeft kracht.

Een eigen plan

Uit een Eigen Kracht-conferentie komt een plan waarin beschreven is wat er is afgesproken
en hoe de situatie gezamenlijk aangepakt zal worden.

Eigen Kracht -conferenties versterken de regie van de hoofdpersoon, en geven meer 
'zelf-controle' en sociale samenhang  - daarmee ontstaat meer veiligheid en kan
dwangtoepassing voorkomen worden.

Pilot-project

Met het pilotproject van het Eindhovens Model zetten we de Eigen Kracht-conferentie in aan de
voordeur van de GGZ, dus om (dwang)opname te voorkomen.

Om het eigen plan van burgers tot uitvoer te kunnen laten komen is het belangrijk dat de andere
organisaties die actief zijn in de samenleving op de hoogte zijn van de Eigen Kracht-procedure,
zodat de Eigen Kracht-plannen ook daadwerkelijk leidend worden voor de hulpverlening (op alle
levensgebieden). Het inbedden van het Eindhovens Model in de bestaande structuren is daarom een
aandachtspunt.

In 3 regios (Eindhoven, Groningen en Noord-Holland-Noord) worden vanaf 2013 Eigen Kracht-
conferenties aangeboden als alternatief voor gedwongen behandeling en BOPZ-procedures.

zie ook:
Artikel Eigen Kracht: Onderzoek inzet EK-c om verplichte zorg binnen ggz te voorkomen

Het pilot-project heeft subsidie van het ministerie van VWS, en heeft steun van GGZ Nederland, 
de lokale overheden, en ook van GGzE, Lentis en GGZ Noord-Holland-Noord.  VUMC doet
onderzoek naar Eigen Kracht-conferenties ter preventie van gedwongen GGZ-opname. 

lees hier het persbericht van Gert Schout die het onderzoek en de pilot-projecten begeleidt.

Wij zijn enorm trots dat het Ministerie van VWS nu meewerkt aan ons project dat gericht is op het 
voorkomen van dwang. Ook zien we dat het wetsvoorstel 'Verplichte GGZ' opnieuw is uitgesteld in
de Tweede Kamer (misschien in afwachting van onze onderzoeksresultaten?)   

Wij zijn blij en trots dat ons idee nu werkelijk uitgroeit en dat we serieus een kans krijgen om de 
praktijk van dwangtoepassing en de bijbehorende wetgeving te veranderen. Zorg kan veel humaner!   
Alle mensen bezitten eigen kracht, en iedereen heeft het recht om met zijn/haar eigen mensen te  
overleggen, ook in crisissituaties.   

Een extra bedankje gaat naar Gert Schout, die enorm zijn best doet om de inzet van Eigen Kracht- 
conferenties in de (O)GGZ te stimuleren, en die dit pilot-project grotendeels van de grond heeft
gekregen.  

Voor hulp bij psychische problemen, of om gedwongen opname af te wenden, kan je contact 
opnemen met de Eigen Kracht-centrale in elke regio, via www.eigen-kracht.nl 
Alle Eigen Kracht-centrales nemen alle soorten problemen aan.  

De 3 regios zijn enkel gekoppeld het onderzoek van VUMC naar effectiviteit van
Eigen Kracht-conferenties bij het oplossen van noodsituaties inzake GGZ-problematiek
(pilot-project Eindhovens Model) 

Voor meer info over het Eindhovens Model (Eigen Kracht-conferenties in plaats van BOPZ):  
Zie ook onze Manifesten en artikelen in reactie op het wetswijzigingsproces sinds 2008    
gerangschikt onder Docu en Info

klik hier voor de herziene versie van het visiedocument:
Het_Eindhovens_Model_versie2_oktober2010def.pdf

Lees ook de uitgebreide verslagen op de weblog: www.tekeertegendeisoleer.wordpress.com